Badanie pokazuje, że leki przeciwpsychotyczne zwiększają ryzyko dla zdrowia pacjentów z demencją

Badanie pokazuje, że leki przeciwpsychotyczne zwiększają ryzyko dla zdrowia pacjentów z demencją

W aktualnymBrytyjski dziennik medycznyW badaniu naukowcy oceniają skutki uboczne związane z przyjmowaniem leków przeciwpsychotycznych u osób chorych na demencję.

Rola leków przeciwpsychotycznych w leczeniu demencji

Osoby, u których zdiagnozowano demencję, doświadczają upośledzenia funkcjonalnego i postępującego pogorszenia funkcji poznawczych. Typowe psychologiczne i behawioralne objawy demencji obejmują lęk, depresję, apatię, agresję, delirium, drażliwość i psychozę.

Aby złagodzić psychologiczne i behawioralne objawy demencji, pacjentów często leczy się lekami przeciwpsychotycznymi. Brytyjski Narodowy Instytut Doskonałości Zdrowia i Opieki zaleca obecnie stosowanie leków przeciwpsychotycznych tylko wtedy, gdy interwencje nielekowe są nieskuteczne w łagodzeniu behawioralnych i psychologicznych objawów demencji. Jednak podczas niedawnej pandemii choroby koronawirusowej 2019 (COVID-19) nastąpił wzrost stosowania leków przeciwpsychotycznych ze względu na środki izolacji i niedostępność metod leczenia niefarmaceutycznego.

W Wielkiej Brytanii rysperydon i haloperidol to jedyne leki przeciwpsychotyczne zatwierdzone do leczenia behawioralnych lub psychologicznych objawów demencji. W 2003 roku amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) podkreśliła ryzyko, takie jak udar, przemijający atak niedokrwienny i śmiertelność, związane ze stosowaniem rysperydonu u osób starszych z demencją.

Na podstawie kilku raportów z badań w Wielkiej Brytanii, USA i Europie sformułowano wytyczne regulacyjne mające na celu ograniczenie niewłaściwego przepisywania leków przeciwpsychotycznych w leczeniu behawioralnych i psychologicznych objawów demencji. Dotychczas niewiele badań dostarczyło dowodów na związek pomiędzy przepisywaniem leków przeciwpsychotycznych u osób starszych z demencją a ryzykiem wystąpienia kilku chorób, takich jak zawał mięśnia sercowego, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, komorowe zaburzenia rytmu i ostre uszkodzenie nerek.

O badaniu

W bieżącym badaniu zbadano ryzyko wystąpienia działań niepożądanych związanych ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych w dużej kohorcie dorosłych chorych na demencję. Niektóre niekorzystne skutki uwzględnione w tym badaniu to żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, udar, niewydolność serca, komorowe zaburzenia rytmu, złamania kości, zawał mięśnia sercowego, zapalenie płuc i ostre uszkodzenie nerek.

Ponad 98% populacji Wielkiej Brytanii jest zarejestrowanych w systemie przychodni ogólnej Narodowej Służby Zdrowia (NHS). Wszystkie istotne dane zebrano z elektronicznej dokumentacji medycznej Clinical Practice Research Datalink (CPRD), która jest powiązana z ponad 2000 ogólnych praktyk. CPRD obejmuje bazy danych Aurum i GOLD, które można uznać za zasadniczo reprezentatywne dla populacji Wielkiej Brytanii.

Do badania włączono osoby powyżej 50. roku życia, u których zdiagnozowano demencję. Co ważne, żaden z uczestników badania nie otrzymał leczenia przeciwpsychotycznego na rok przed diagnozą.

Naukowcy zastosowali dopasowany projekt kohortowy, w którym każdego pacjenta, który przyjmował leki przeciwpsychotyczne po wstępnej diagnozie demencji, dobrano przy użyciu metody próbkowania gęstości zapadalności. Metodą tą objęto maksymalnie 15 losowo wybranych pacjentów, u których tego samego dnia zdiagnozowano demencję, ale nie przepisano im leków przeciwpsychotycznych.

Leki przeciwpsychotyczne zwiększają ryzyko wystąpienia działań niepożądanych u pacjentów z demencją

W obu kohortach średni wiek uczestników wyniósł 82,1 lat. W okresie badania leki przeciwpsychotyczne przepisano ogółem 35 339 uczestnikom.

Średnia liczba dni pomiędzy pierwszym rozpoznaniem demencji a datą przepisania pierwszej recepty na leki przeciwpsychotyczne wyniosła odpowiednio 693,8 i 576,6 dni dla Aurum i GOLD. Najczęściej przepisywanymi lekami przeciwpsychotycznymi były risperidon, haloperidol, olanzapina i kwetiapina.

Obecne badanie populacyjne wykazało, że u dorosłych chorych na demencję, którym przepisuje się leki przeciwpsychotyczne, ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, zawału mięśnia sercowego, udaru, niewydolności serca, zapalenia płuc, złamań i ostrego uszkodzenia nerek jest wyższe w porównaniu z osobami niestosującymi tych leków. Obserwację tę oparto na analizie 173 910 dorosłych chorych na demencję wybranych z obu baz danych.

Zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych najczęściej obserwowano wśród osób stosujących obecnie i niedawno leki przeciwpsychotyczne. Po 90 dniach przyjmowania leków przeciwpsychotycznych ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, zapalenia płuc, ostrego uszkodzenia nerek i udaru mózgu było wyższe niż u osób niestosujących. Jednakże leki przeciwpsychotyczne nie miały wpływu na ryzyko komorowych zaburzeń rytmu, zapalenia wyrostka robaczkowego i zapalenia pęcherzyka żółciowego.

W porównaniu ze stosowaniem rysperydonu, haloperidol był istotnie powiązany ze zwiększonym ryzykiem zapalenia płuc, złamań kości i ostrego uszkodzenia nerek. Chociaż działania niepożądane haloperidolu były większe niż kwetiapiny, nie zaobserwowano istotnych różnic pomiędzy rysperydonem i kwetiapiną pod względem ryzyka złamań, niewydolności serca i zawału mięśnia sercowego. Ryzyko zapalenia płuc, udaru mózgu, ostrego uszkodzenia nerek i żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej było mniejsze w przypadku kwetiapiny niż w przypadku rysperydonu.

Wnioski

Obecne badanie rzuca światło na wpływ leków przeciwpsychotycznych na osoby starsze cierpiące na demencję. Stosowanie tych leków wiąże się z wieloma poważnymi skutkami ubocznymi, takimi jak udar, ostre uszkodzenie nerek, zapalenie płuc, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, niewydolność serca i zawał mięśnia sercowego.

W przyszłości ryzyko to, a także zdarzenia naczyniowo-mózgowe i śmiertelność będą musiały być brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji regulacyjnych dotyczących stosowania leków przeciwpsychotycznych w leczeniu demencji u osób starszych.

Źródła: